Kazimierz Wielki – strateg i budowniczy
| Linia chronologiczna |
| Źródło 1. Jan z Czarnkowa. Kronika [fragment] |
[…] Tak tedy król ten ponad wszystkich monarchów polskich dzielnie rządził Polską; […] podniósł do wielkości dzieła swoje — murował miasta, zamki, domy. Naprzód ozdobił zamek krakowski […] domami, wieżami, rzeźbą, malowidłem, dachami wielkiej piękności. Naprzeciw zaś zamku krakowskiego, po drugiej stronie Wisły, około kościoła, który się nazywa Skałką, wymurował miasto, które od imienia swego nazwał Kazimierzem, jak również zbudował wiele innych miast. […] Wszystkie te miasta i zamki bardzo mocnymi murami, domami i wysokimi wieżami, nadzwyczaj głębokimi rowami i innymi urządzeniami obronnymi otoczył, na ozdobę narodowi, na schronienie i opiekę Królestwa Polskiego. Za czasów tego króla, w lasach, gajach i dąbrowach tyle założono wsi i miast, ile bodaj nie powstało kiedy indziej w Królestwie Polskim.
| Źródło 2. Jan Długosz. Roczniki czyli kroniki Królestwa Polskiego [fragment] |
[…] zastawszy Polskę glinianą, drewnianą i nieschludną, pozostawił ją Kazimierz Wielki murowaną, ozdobną i wspaniałą […]
[na podstawie: http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=40652&s=1]
| Źródło 3. Mapa. Polska za panowania Kazimierza Wielkiego - zamki obronne, CARTE |
| Źródło 4. Fotografie. Zamki na szlaku Orlich Gniazd |
Zamek w Ogrodzieńcu
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Ogrodzieniec-Zamek-Tamerlan.jpg]
Zamek w Olsztynie koło Częstochowy
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Olsztyn_panorama.jpg]
Zamek w Będzinie
[źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/B%C4%99dzin_-_Zamek_obronny_z_XIVw..jpg]
| Ćwiczenia |
Na podstawie źródeł 1. i 2.
1. Opowiedz o działaniach Kazimierza Wielkiego zmierzających do podniesienia bezpieczeństwa Polski.
2. Odpowiedz, jak kronikarze – Jan z Czarnkowa i Jan Długosz – ocenili panowanie króla Kazimierza Wielkiego.
3. W powszechnej świadomości Polaków Kazimierz Wielki oceniany jest jako wybitny budowniczy. Uzasadnij to zdanie.
Na podstawie źródła 3.
Zaznacz na mapie szlak Orlich Gniazd, czyli linię obronnych zamków i warowni wybudowanych przez Kazimierza Wielkiego. Jakie były, Twoim zdaniem, powody lokalizacji zamków i warowni na tej granicy?
Na podstawie źródła 4.
Wskaż podobieństwa zamków przedstawionych na fotografiach.
| Praca domowa |
Wiele zamków wzniesionych za panowania Kazimierza Wielkiego to obecnie już ruiny. Spróbuj, na podstawie fotografii, odtworzyć architekturę zamku, pamiętając o elementach obronnych.
| Praca domowa dlla zainteresowanych |
Zbierz informacje na temat szlaku turystycznego Orlich Gniazd. Zaplanuj trasę wędrówki. Oblicz, ile dni może trwać piesza wycieczka, jeśli piechur z plecakiem w czasie 1 godziny pokonuje 3 kilometry, a w ciągu dnia wędruje siedem godzin.