PODGLĄD ATOMU
     
 

Unia lubelska


Kalendarium

1548 – 1572 – panowanie Zygmunta II Augusta
1569 – unia lubelska
1572 – śmierć Zygmunta II Augusta - ostatniego Jagiellona na tronie polskim


Źródło 1. Andrzej Lubieniecki. Wspomnienia o sejmie unijnym

[W 1569 roku] do Lublina sejm był złożony[...] A był to pracowity sejm, gdy król pany litewskie i posły jako za rogi ciągnął do tej unii, a mianowicie Wołynia i Podlasia nie chciało im się Polakom puścić, że też nawet ku końcowi sejmu nocą byli nie żegnając cicho podjeżdżali z Lublina przedniejsi senatorowie [z Litwy], wprzód pan Radziwiłł [...], i pan Chodkiewicz [...]. Król [...] przeto do panów litewskich po kilkakroć posyłał, rozmaicie ich namawiając i prosząc, żeby się do Lublina wrócili. I tak ci zawżdy wrócili, i uniją skończyli.

[w:] Tadeusz Cegielski, Katarzyna Zielińska, Historia. Dzieje nowożytne. Podręcznik dla szkół średnich, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991, s. 150.


Źródło 2. Akt unii lubelskiej z 1569 roku

Iż już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno i nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spolna Rzeczpospolita, która się z dwu państw i narodów w jeden zniosła i spoiła.
A [tym dwu narodom]żeby już wiecznemi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spolny rozkazował, który spolnemi głosy od Polaków i od Litwy obran […].
A przy koronacji nowego króla mają być przez króla koronowanego poprzysiężone […] na jednej liście i jednemi słowy na wieczne czasy prawa […].
Sejmy i rady [oba narody] mają zawżdy mieć wspólne […].
[Przymierza i układy] albo zmowy i przymierza z postronnymi narody wedle wspólnej zgody […].
Moneta tak w Polsce, jako i w Litwie ma być spolną radą [jednostajna i równa co do wagi i zawartości i liczby sztuk, i napisu na monecie].


[w:] Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 101–103.

Źródło 3. Schemat. Postanowienia unii lubelskiej

Źródło 4. Jan Matejko. Unia Lubelska


[źródło : http://pl.wikipedia.org/wiki/Unia_lubelska_%28obraz_Jana_Matejki%29]


Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Odpowiedz, kto na sejmie unijnym zabiegał o podpisanie unii realnej z Litwą?
2. Sprawdź, czy trzykrotnie żonaty Zygmunt II August doczekał się potomstwa?
3. Czego mógł obawiać się Zygmunt II August?
4. Kto był przeciwny zawarciu unii?
5. Jak zachowywali się na sejmie przeciwnicy zawarcia unii?
6. Dlaczego Zygmunt II August mógł odłączyć od Wielkiego Księstwa Litewskiego Podlasie, Wołyń i Ukrainę i przyłączyć je do Korony?
7. Czy władza Zygmunta II Augusta przed zawarciem unii w 1569 r. była równie silna w Koronie jak i na Litwie?


Na podstawie źródła 2.

1. Odpowiedz, jak po zawarciu unii brzmiała nazwa państwa polsko-litewskiego?
2. Jaka jest różnica między unią personalną a realną?
3. Udowodnij, że unia lubelska była unią realną.


Na podstawie źródła 3.

Jakie elementy łączyły Litwę i Koronę, a które pozostały odrębne?


Na podstawie źródła 4.

1. Wskaż na obrazie postać króla Zygmunta Augusta.
2. Wyjaśnij, dlaczego król trzyma wzniesiony krzyż, a postać przed nim klęcząca (kasztelan krakowski Marcin Zborowski) opiera rękę na Biblii?
3. Co może symbolizować wyciągnięty miecz, trzymany przez klęczącą postać – Mikołaja Radziwiłła?

Praca domowa

Przygotuj pracę – Dzieje unii polsko-litewskiej XIV–XVI w.
Wymień państwa, z którymi Polska zawierała unie, przypomnij za panowania których władców doszło do tych porozumień.

















Tytuł: Unia lubelska
Opis skrócony: Poznamy przyczyny i okoliczności zawarcia unii lubelskiej oraz jej postanowienia. Przeanalizujemy treść obrazu Jana Matejki oraz tekst unii. Spróbujemy wspólnie narysować schemat obrazujący postanowienia unii z 1569 r.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Zygmunt II August, unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów, unia w Lublinie, sejm, senat
Uwagi metodyczne Warto porównać z uczniami przyczyny zawarcia unii z Litwą w Krewie oraz przyczyny zawarcia unii w Lublinie i ocenić, które z czynników skłaniających do zawarcia unii istniały zarówno w XIV, jak i XVI w., a które pojawiły się w XVI w. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np. Polska i Litwa za panowania Jagiellonów w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 70–71.) Warto porównać z uczniami przyczyny zawarcia unii z Litwą w Krewie oraz przyczyny zawarcia unii w Lublinie i ocenić, które z czynników skłaniających do zawarcia unii istniały zarówno w XIV, jak i XVI w., a które pojawiły się w XVI w. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np. Polska i Litwa za panowania Jagiellonów w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 70–71.)
lub Rzeczpospolita szlachecka w XVI w. w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 18.).
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci