PODGLĄD ATOMU
     
 

Rzeczpospolita Obojga Narodów za panowania Stefana Batorego




Kalendarium

1576 – 1586 – lata panowania Stefana Batorego
1577 – 1582 – wojna polsko-moskiewska
1579 – założenie Akademii Wileńskiej



Źródło 1. Tablica genealogiczna Jagiellonów [fragment]

















Źródło 2. Jan Matejko, Ubiory w Polsce 1200 - 1795, Stefan Batory i Anna Jagiellonka


[źródło: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/docmetadata?id=6455&from=&dirids=1; http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Batory_Jagiellonka.jpg]














Źródło 3. Mapa. Rzeczpospolita Obojga Narodów za panowania Stefana Batorego, CARTE




Źródło 4. Reinhold Heidenstein, Pamiętnik wojny moskiewskiej (1584)
Nie miała Polska dotąd porządnej piechoty, a to dlatego, że szlachta nie lubiła służby pieszej [...]. Gdy jednak utrzymanie cudzoziemskiej piechoty pochłaniało ogromne sumy, przeto podano na przeszłym sejmie pewien sposób utworzenia piechoty, ten mianowicie, iżby na dwudziestu poddanych królewskich jeden pełnił służbę wojskową [...].

Reinhold Heidenstein – prawnik, dyplomata, sekretarz królewski

[w:] Tadeusz Cegielski, Katarzyna Zielińska, Dzieje nowożytne 1492–1815. Ćwiczenia źródłowe z historii dla szkół średnich, Warszawa 1999, s. 141.



Źródło 5. Jan Matejko, Stefan Batory pod Pskowem

Zamek Królewski w Warszawie
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Jan_Matejko-Batory_pod_Pskowem.jpg]


Ćwiczenia


Na podstawie źródeł 1. i 2.

1. Odpowiedz, kim dla Zygmunta Augusta była Anna Jagiellonka?
2. Kogo poślubiła Anna Jagiellonka?
3. Czy małżeństwa dzieci Zygmunta I Starego świadczą o kierunkach polityki zagranicznej państwa polskiego? Odpowiedź uzasadnij.
4. Wskaż na obrazie herb Batorych oraz herby Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
5. Opisz stroje Stefana Batorego i Anny Jagiellonki. Użyj takich terminów jak: delia, karabela, kryza, perły, welon, haft, gorset. Możesz skorzystać z informacji zawartych na stronie internetowej: http://www.historiasztuki.com.pl/HISTORIA-UBIORU-8-RENESANS.html.

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

6. Sprawdź, kto był starszy – Anna Jagiellonka, czy Stefan Batory?


Na podstawie źródła 3.

1. Przypomnij, w jakich okolicznościach Inflanty zostały włączone do Polski.
2. Prześledź kierunki działań wojsk polskich w czasie wojny z Moskwą (Rosją) o Inflanty za panowania Stefana Batorego.
3. Wskaż na mapie Połock, Wielkie Łuki, Psków, Jam Zapolski.
4. Odpowiedz, jakim rezultatem zakończyła się ta wojna?


Na podstawie źródła 4.

1. Podaj nazwę piechoty, o której utworzeniu informuje autor pamiętnika.
2. Co było przyczyną niechęci szlachty do służby wojskowej?


Na podstawie źródła 5.

1. Wyjaśnij, jakie wydarzenie zostało przedstawione na obrazie.
2. Wskaż na obrazie: króla Stefana Batorego, kanclerza Jan Zamoyskiego, legata papieskiego Antonio Possevino, władykę połockiego Cypriana.

Praca domowa

1. Okres panowania Stefana Batorego to kolejny w dziejach Polski okres kontaktów Polski z Węgrami. Przypomnij, w jakiej sytuacji politycznej znajdowały się wówczas Węgry.
2. Sprawdź, gdzie leży Siedmiogród, rodzinna kraina Batorego.

Praca domowa dla zainteresowanych
1. Sprawdź, dlaczego papieżowi zależało na jak najszybszym zakończeniu wojny polsko-moskiewskiej o Inflanty.
2. Sprawdź, jakie były losy obrazu Stefan Batory pod Pskowem w czasie II wojny światowej.




Tytuł: Rzeczpospolita Obojga Narodów za panowania Stefana Batorego
Opis skrócony: Poznamy drugiego króla elekcyjnego, Stefana Batorego, z pochodzenia Węgra. Przeanalizujemy treść mapy, która dostarczy nam informacji o polityce zagranicznej Polski za panowania tego władcy. Poznamy też decyzje króla dotyczące organizacji armii oraz ocenimy jego dokonania.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Stefan Batory, piechota wybraniecka, wojna z Moskwą, oblężenie Pskowa, Anna Jagiellonka, Rzeczpospolita Obojga Narodów, demokracja szlachecka
Uwagi metodyczne Warto przeprowadzić z uczniami dyskusję – Ocena polityki Stefana Batorego. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np: Inflanty 1572 – 1583, w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 70–71.) lub Rzeczpospolita szlachecka w XVI w. w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 18.).Warto przeprowadzić z uczniami dyskusję – Ocena polityki Stefana Batorego. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np: Inflanty 1572 – 1583, w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 70–71.) lub Rzeczpospolita szlachecka w XVI w. w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 18.).
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci