11 Listopada – święto Odrodzonej Polski (2)
| Materiał 1. |
Aleksandra Piłsudska, Wspomnienia
Aleksandra ze Szczerbińskich Piłsudska (1882-1963) druga żona Józefa Piłsudskiego
Państwo Polskie powstało, lecz było tak słabe jak nowo narodzone dziecko, którego życie zdawało się wisieć na włosku. Gdy Piłsudski powrócił z Magdeburga 10 listopada i zorientował się w sytuacji, w jakiej znajdowała się Polska, uświadomił sobie, że zbliża się najtrudniejszy okres w jego życiu. (…) Granice państwa nie były jeszcze ustalone ani zabezpieczone od nowych inwazji, a nieprzyjaciele otaczali ją (Polskę) zewsząd. (…) Piłsudski mówił w tym czasie, że „nie ośmiela się patrzeć różowo w przyszłość”.
| Materiał 2. |
Maria Dąbrowska, Dzienniki
Maria Dąbrowska (1889-1965) powieściopisarka i publicystka
10 listopada 1918, (…) Życie toczy się z trudnym do uwierzenia pośpiechem. Wczoraj Wilhelm II abdykował. W Niemczech rewolucja żołniersko-robotnicza na wzór rosyjskiej wybuchła. U nas siódmego (listopada) proklamował się Rząd (…). Dziś przyjechał Piłsudski. Teraz doprawdy cała w nim nadzieja. Dziś to dla niego czas próby. Gdy dawniej działał, mógł być jednak tylko zawsze igraszką wypadków, teraz może je w istocie ująć w swe ręce.
14 listopada 1918, (…) Dziś Rada Regencyjna oddała władzę w ręce Piłsudskiego, który stał się de facto dyktatorem narodu. Mianował premierem nowego gabinetu Daszyńskiego. Dotychczas wszystkie kroki i odezwy Piłsudskiego są nadzwyczaj mądre, pełne umiaru i zarazem stojące na wysokości wszelkie miary przechodzącej chwili. Daj Boże, aby okazał się nie tylko fetyszem narodu, ale istotnie wielkim jego sternikiem.
| Materiał 3. |
Zofia Chądzyńska, Wspomnienia
Zofia z Szymańskich Chądzyńska (1912-2003), pisarka i tłumaczka
(…) W naszym mieszkaniu [przy ul. Mokotowskiej 50] (sąsiednie na tym samym piętrze było puste) rozległ się energiczny dzwonek. Za drzwiami stał oficer (…) powiedział krótko: - Proszę pani [do mojej matki] mieszkanie obok zostało zarekwirowane dla Naczelnika Piłsudskiego (…). Czy podejmie się pani karmić Naczelnika przez parę dni? (…) Tu następuje tydzień, w czasie którego życie zostało zawieszone. Od rana kuchnia (…) wymyślanie menu, (…) gotowanie, a potem już tylko czekanie i odgrzewanie (…). Od czasu do czasu adiutant Świrski [mówił] – niech pani będzie gotowa, Naczelnik zaraz przyjdzie – ale nie było go, przeważnie zjawiał się koło dwunastej w nocy (…). Któregoś wieczoru Świrski pożyczył od mamy termometr. (…) Naczelnik miał dreszcze. (…) choroba nie okazała się ciężka (…) w parę dni później Naczelnik ze świtą wyprowadzili się. Termometru nie oddali. (…)Tak zamknęło się najważniejsze wspomnienie mojego dzieciństwa. (…)
| Materiał 4. |
Dwie tablice pamiątkowe
Tablica pamiątkowa (1) na frontonie kamienicy w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 50
[medalion z profilem Piłsudskiego] /W TYM DOMU/ W LISTOPADZIE/ 1918 ROKU/ PO POWROCIE/ Z TWIERDZY/ MAGDEBURSKIEJ/ ZAMIESZKAŁ I KIEROWAŁ/ ŻYCIEM/ PAŃSTWOWYM/ ODRODZONEJ POLSKI/ JÓZEF PIŁSUDSKI / 11 LISTOPADA 1998/
Tablica pamiątkowa (2) na frontonie kamienicy w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 50
W TYM DOMU W DNIACH/ 13-29 XI 1918 ROKU PRACOWAŁ/ TWÓRCA NIEPODLEGŁEJ POLSKI/ NACZELNIK PAŃSTWA/ 1867 [medalion z podobizną Piłsudskiego] 1935/ WÓDZ W ZWYCIĘSKIEJ WOJNIE POLSKO-BOLSZEWICKIEJ 1920/ JEMU ZAWDZIĘCZAMY, ŻE JESTEŚMY POLAKAMI/
| Pytania: |
- Przeczytaj relacje pamiętnikarskie Aleksandry Piłsudskiej i Marii Dąbrowskiej. Wyjaśnij, jak autorki postrzegają pierwsze dni niepodległości i jak przedstawiają Józefa Piłsudskiego.
- Przeczytaj wspomnienia Zofii Chądzyńskiej. Czego dowiadujemy się z tej relacji o Józefie Piłsudskim? Czego dowiadujemy się o życiu codziennym mieszkańców warszawskiej kamienicy przy Mokotowskiej 50?
- Jaki wizerunek Piłsudskiego kreują dwie tablice pamiątkowe umieszczone na frontonie warszawskiej kamienicy przy ul. Mokotowskiej 50?
| Praca domowa |
- Ustal, jakie wydarzenie historyczne kryją się za wyborem daty święta narodowego/ świąt państwowych w kraju Twojego zamieszkania/ pobytu.
- Wyszukaj informacji w Internecie, co działo się 11 listopada 1918 r. w Berlinie, Wiedniu, Paryżu, Londynie, Waszyngtonie i Moskwie. Przedstaw wyniki swoich poszukiwań.
- Wyszukaj informacje na temat obecności 11 listopada 1918 r. w świadomości historycznej społeczności kraju Twojego pobytu. Odpowiedz, czy ten dzień zajmuje szczególne miejsce w historii tego kraju oraz wyjaśnij przyczyny takiego stanu rzeczy.
- Porównanie sytuacji w państwach zwycięskich i pokonanych. Ustal, czym był 11 listopada 1918 r. w Berlinie, Wiedniu, Paryżu, Londynie, Waszyngtonie i Moskwie