Jacek Soplica.
I. Przeczytaj fragment Księgi X „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza – spowiedź Jacka Soplicy. Następnie wykonaj polecenia.
[Ilustracja Andriollego do Księgi X]
Polecenia:
1. W formie równoważników zdań napisz plan wydarzeń przedstawiający historię umierającego bohatera (np. 1. Przyjaźń z Horeszkami).
2. Komu opowiada swoją historię Jacek Soplica? Wyjaśnij, w jakim celu bohater powraca do swoich dziejów.
3. W jaki sposób Stolnik traktował Jacka Soplicę? O co oskarża Jacek Horeszkę?
4. Zrekonstruuj historię miłości Jacka i Ewy. Czy Horeszko wiedział o tym uczuciu? Jak na nie reagował?
5. Przeczytaj uważnie fragment opisujący zabójstwo Stolnika. Opisz tę sytuację. Nazwij motyw czynu Jacka. Dlaczego Soplica mówi „Przeklęta broń ognista”? Na co czekał Jacek po zabiciu Horeszki?
6. W jaki sposób Gerwazy pocieszył przed śmiercią Jacka Soplicę?
7. Podziel biografię Jacka Soplicy na dwa etapy. Nadaj każdemu z nich tytuł.
8. Z podanych poniżej określeń wybierz te, które charakteryzują bohatera w pierwszym etapie jego biografii:
szlachcic, zawadiaka, człowiek czynu, wrażliwy, impulsywny, jego działaniami kieruje duma, jego działaniami kieruje patriotyzm, jego działaniami kieruje zazdrość, nieszczęśliwie zakochany, zakochany ze wzajemnością, autorytet w środowisku szlacheckim, egoista, nieprzewidywalny, odważny, świetny strateg, dobrze włada bronią, ojciec Tadeusza
9. Każdej z wybranych cech charakterystycznej dla pierwszego etapu biografii przyporządkuj wydarzenie z poematu, w którym ujawnia się dana cecha.
10. Z podanych poniżej określeń wybierz te, które charakteryzują bohatera w drugim etapie jego biografii:
egoista, tajemniczy, zdrajca, zmienia tożsamość, patriota, bierze udział w działaniach zbrojnych, ulega nałogom, chce zorganizować powstanie na Litwie, odwaga, gotowy poświęcić swoje życie dla dobra innych, dba o swojego syna, silna wola, emisariusz, prowadzi działalność konspiracyjną.
11. Czy, Twoim zdaniem, Jacek Soplica jest bohaterem jednoznacznym? Uzasadnij swój sąd.
[Polowanie ilustracja do IV księgi Pana Tadeusza, Franciszek Kostrzewski, 1886]
12. Jak wiadomo, poemat Mickiewicza powstał w dobie romantyzmu. Literaturę tego okresu cechuje między innymi ustalona konstrukcja bohatera. Zapoznaj się z cechami, które się na nią składają.
BOHATER ROMANTYCZNY
- indywidualista
- człowiek zbuntowany
- nieszczęśliwie zakochany
- samotny, szczególnie wrażliwy
- kocha naturę
- przeżywa ból istnienia, pragnie idei, którą mógłby zrealizować
- podejmuje próbę samobójczą
- zmienia imię, przywdziewa nową tożsamość
- poświęca się walce o niepodległość ojczyzny
- odważny, charyzmatyczny
- tajemniczy
- najczęściej artysta (tu: poeta)
13. Które z podanych powyżej cech bohatera romantycznego można odnaleźć w postaci Jacka Soplicy? Wymień je.
14. Zastanów się, dlaczego autor poematu nie obdarza swojego bohatera wszystkimi cechami charakterystycznymi dla postaci romantycznej.
15. Czy można nazwać Jacka Soplicę bohaterem romantycznym? Uzasadnij swój sąd.