PODGLĄD ATOMU
     
 

Chrzest Mieszka I

Kalendarium

965 – Dobrawa przybyła do Mieszka I
966 – chrzest Mieszka I
972 – bitwa pod Cedynią – pokonanie przez Mieszka I margrabiego Hodona, usiłującego poszerzyć tereny cesarstwa na Wschodzie
977 – śmierć Dobrawy
992 – śmierć Mieszka I

Źródło 1. Thietmar, Kronika [fragment]
W czeskiej krainie pojął za żonę […] Dobrawę […]. Owa wierna wyznawczyni Chrystusa […] zastanawiała się […], w jaki sposób mogłaby [małżonka] pozyskać dla swej wiary. […] Kiedy […] nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją […] do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach. […] I wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, iż [małżonek] pokajał się […] i chrztem świętym zmył plamę grzechu pierworodnego.

Thietmar (ok. 975–1018) – kronikarz, biskup Merseburga.
Źródło 2. Miniatura z XIV w. Chrzest władcy

[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Bapteme_de_clovis.jpg&filetimestamp=20070311231317]


Źródło 3. Jan Matejko, Zaprowadzenie chrześcijaństwa


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Zaprowadzenie_chrzescijanstwa_965_Matejko.JPG]


Źródło 4. Dagome iudex

Dagome1, […] i Ote2, i synowie ich Mieszko i Lambert […] mieli nadawać św. Piotrowi3 w całości jedno państwo, które zwie się Schinesghe4 z wszystkimi swymi przynależnościami w tych granicach, jak się zaczyna od pierwszego boku długim morzem [stąd] granicą Prus aż do miejsca, które nazywa się Ruś, a granicą Rusi ciągnąc aż do Krakowa i od tego Krakowa aż do rzeki Odry, prosto do miejsca, które nazywa się Alemure5, a od tej Alemury aż do ziemi Milczan i od granicy Milczan prosto do Odry i stąd idąc wzdłuż rzeki Odry aż do rzeczonego państwa Schinesghe.

1 Dagome – Mieszko I
2 Oda, druga żona Mieszka I
3 tu Stolicy Apostolskiej, papieżowi
4 Schinesghe – nazwa państwa, prawdopodobnie brzmiała – Gniezno
5 Alemure – prawdopodobnie Morawy




Źródło 5. Mapa. Polska Mieszka I, CARTE



















Źródło 6. Tablica genealogiczna Piastów [fragment]


Źródło 7. Jan Matejko. Mieszko I i Dobrawa, obrazy Z pocztu królów i książąt polskich


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Dobrawa.jpg&filetimestamp=20060122132137]


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:MieszkoDagome.jpg&filetimestamp=20060216011453]

Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Jaka rolę w opisanych przez kronikarza okolicznościach przyjęcia chrztu odegrała żona księcia?
2. Z jakiego państwa pochodziła pierwsza żona księcia?
3. Jaki cel polityczny miało to małżeństwo?


Na podstawie źródła 2.

1. Miniatura przedstawia chrzest władcy Franków Chlodwiga, który odbył się pięć wieków wcześniej niż chrzest Mieszka I, jednak ceremonia udzielenia chrztu nie różniła się znacznie od tej, która zdarzyła się w państwie Polan w X w.
Opowiedz, jak odbywała się ceremonia przyjęcia chrztu w średniowieczu?


Na podstawie źródła 3.

Obraz Jana Matejki ma charakter symboliczny.
Odnajdź na obrazie postać księcia Mieszka I, oraz Piasta oracza.
Porównaj, w jaki sposób przedstawiono udzielanie chrztu na miniaturze z XIV w., a jak to przedstawił Jan Matejko na obrazie z XIX w. Które przedstawienie ceremonii jest bliższe prawdzie historycznej?


Na podstawie źródła 4, 5, 6.

Spróbuj rozszyfrować, co znaczy nazwa tego dokumentu – Dagome iudex.
O jakiej decyzji Mieszka (Dagome) mówi tekst?
Na podstawie informacji zawartych w dokumencie wskaż na mapie przebieg granicy państwa polskiego u schyłku panowania Mieszka I.
Wymień wystawców dokumentu.
Który syn Mieszka I został w nim pominięty? Jakie mogły być tego przyczyny?
Dlaczego Mieszko I powierzył swoje państwo papieżowi?


Na podstawie źródła 7.

Jan Matejko przedstawił władców Polski na portretach zgodnie za swoim wyobrażeniem o ich wyglądzie. Wyposażył jednak przedstawione postaci w atrybuty służące ich rozpoznaniu. Podaj, które atrybuty świadczą o tym, że na obrazie został przedstawiony książę Mieszko I? Wyjaśnij ich symbolikę (wyjaśnij, co one znaczą).
Które atrybuty świadczą, o tym, że za sprawą Dobrawy Mieszko, a dopiero później całe jego państwo przyjęło chrześcijaństwo?

Praca domowa

1. Gdzie znajdowała się siedziba Mieszka I, gdzie odbył się jego chrzest?
Zlokalizuj Ostrów Lednicki na mapie Polski. Poznaj w Internecie historię Ostrowa Lednickiego.

http://www.nid.pl/idm,718,ostrow-lednicki.html

2. Jeśli mieszkasz w państwie należącym do kręgu kultury chrześcijańskiej, to
dowiedz się, kiedy i za czyim pośrednictwem przyjęło ono chrzest.
Czy doszło do tego wydarzenia przed, czy po Chrzcie Mieszka I?

3. Obejrzyj fragment filmu Gniazdo w reżyserii Jana Rybkowskiego, opowiadającego o Mieszku I i początkach państwa polskiego.

http://www.youtube.com/watch?v=fs1UD3qsEqI






Tytuł: Chrzest Mieszka I
Opis skrócony: Dowiemy się, dlaczego i w jakich okolicznościach Mieszko I przyjął chrzest. Poznamy przebieg ceremonii chrztu w średniowieczu. Wyjaśnimy skutki przyjęcia chrześcijaństwa dla Polski oraz zastanowimy się, dlaczego Mieszko I przekazał swoje państwo pod opiekę papieżowi. Ocenimy znaczenie dokumentu Dagome iudex dla poznania dziejów i kształtu terytorialnego państwa wczesnopiastowskiego. Będziemy poznawali postać Mieszka I na podstawie źródeł średniowiecznych oraz przekonamy się, jak wyobrażano sobie tę postać w XIX w.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Mieszko I, Dobrawa, chrześcijaństwo, cesarstwo, papiestwo, Dagome iudex
Uwagi metodyczne Na podstawie analizy źródeł pisanych i ikonograficznych uczeń powinien poznać okoliczności przyjęcia chrztu, przyczyny sojuszu z Czechami, a później oddania państwa pod opiekę papieża; należy także przeprowadzić z uczniami rozmowę o konsekwencjach przyjęcia chrztu – można zrobić to metodą burzy mózgów, ewentualnie poprzez rozważenie możliwych pozytywnych i negatywnych konsekwencji przyjęcia chrztu (analiza SWOT), należy zwrócić uwagę na konsekwencje cywilizacyjne związane z przyjęciem chrześcijaństwa oraz na fakt, że przyjęcie chrześcijaństwa przez mieszkańców całego państwa nie było aktem, który dokonał się w ciągu jednego roku, ale długotrwałym procesem. Jeśli dysponują Państwo atlasami historycznymi powszechnie dostępnymi w Polsce, to podczas tej lekcji można korzystać z map: Powstanie państwa polskiego w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006,s. 28.) lub Państwo polskie za pierwszych Piastów w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.).Na podstawie analizy źródeł pisanych i ikonograficznych uczeń powinien poznać okoliczności przyjęcia chrztu, przyczyny sojuszu z Czechami, a później oddania państwa pod opiekę papieża; należy także przeprowadzić z uczniami rozmowę o konsekwencjach przyjęcia chrztu – można zrobić to metodą burzy mózgów, ewentualnie poprzez rozważenie możliwych pozytywnych i negatywnych konsekwencji przyjęcia chrztu (analiza SWOT), należy zwrócić uwagę na konsekwencje cywilizacyjne związane z przyjęciem chrześcijaństwa oraz na fakt, że przyjęcie chrześcijaństwa przez mieszkańców całego państwa nie było aktem, który dokonał się w ciągu jednego roku, ale długotrwałym procesem. Jeśli dysponują Państwo atlasami historycznymi powszechnie dostępnymi w Polsce, to podczas tej lekcji można korzystać z map: Powstanie państwa polskiego w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006,s. 28.) lub Państwo polskie za pierwszych Piastów w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.).

Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 35
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci