PODGLĄD ATOMU
     
 

Państwo polskie za panowania Bolesława Chrobrego



Kalendarium

1004 – 1118 – konflikt Bolesława Chrobrego z cesarzem Henrykiem II
1018 – pokój w Budziszynie – przyłączenie Łużyc i Milska do państwa Bolesława Chrobrego
1018 – wyprawa kijowska Bolesława Chrobrego, przyłączenie Grodów Czerwieńskich (należały do Rusi od 981)
1025 – koronacja Bolesława Chrobrego


Źródło 1. Mapa. Polska w czasach Bolesława Chrobrego, CARTE



Źródło 2. Gall Anonim, Kronika polska [fragment]

Sławnie i wspaniale pomścił swe krzywdy na królu Rusinów, który odmówił mu oddania swej siostry za żonę… [...] Pospieszył na Kijów, stolicę królestwa [...]. Bolesław bez oporu wkroczył do wielkiego i bogatego miasta i dobywszy z pochew miecza uderzył nim w Złotą Bramę.


Źródło 3. Jan Matejko, Wjazd Chrobrego do Kijowa


[źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Matejko-chrobry_at_Kiev_%28Kijow%29.jpg]

Źródło 4. Fragment Roczników kwedlinburskich*

1025. Bolesław, książę polski, dowiedziawszy się o śmierci cesarza Henryka, [...] przywłaszczył sobie nieprzystojnie koronę [królewską] [...]. Za tę jego zuchwałość Bóg szybko go pokarał, albowiem w krótkim czasie zmarł [...].

* roczniki spisywane w jednym z klasztorów niemieckich







Źródło 5. Wizja koronacji Bolesława Chrobrego według Jan Matejki – obraz z cyklu Dzieje cywilizacji w Polsce



[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Koronacja_Chrobrego_Matejko.jpg&filetimestamp=20050819102023]



Objaśnienie

Postać klęcząca, to Bolesław Chrobry (zm. 1025). Postać stojąca obok Bolesława Chrobrego, po lewej stronie, to Radzim-Gaudenty (zm. ok. 1016) pierwszy arcybiskup gnieźnieński. Postać stojąca obok Bolesława Chrobrego, po prawej stronie, to Otton III (zm. 1002) cesarz rzymski.














Źródło 6: Jan Matejko, Bolesław Chrobry, obraz z cyklu Poczet królów i książąt polskich


[źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Boleslaus_I.jpg?uselang=pl]


Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Porównaj zasięg terytorialny państwa polskiego na początku i pod koniec panowania Bolesława Chrobrego.
2. Wymień obszary, które zostały przyłączone do państwa polskiego przez Bolesława Chrobrego.
3. Na podstawie analizy legendy mapy wyjaśnij, jak doszło do przyłączenia tych obszarów.
4. Porównaj stosunki łączące państwo polskie z cesarstwem za panowania Ottona III oraz jego następcy Henryka II.


Na podstawie źródeł 2 i 3.

1. Oba źródła dotyczą konfliktu państwa Bolesława Chrobrego ze wschodnim sąsiadem.
Podaj nazwę tego państwa. Sprawdź, kto był jego władcą w 1018 r.
2. Jaką przyczynę wyprawy Bolesława Chrobrego podaje Gall Anonim? Jakim rezultatem zakończyła się ta wyprawa?
3. Jaki epizod związany z tą wyprawą ukazuje obraz Jana Matejki?
4. Sprawdź informacje o mieczu koronacyjnym władców Polski – Szczerbcu, przechowywanym w Skarbcu na Wawelu.
Informacje o Szczerbcu i władcach panujących w państwie, będącym wschodnim sąsiadem Polski za panowania Bolesława Chrobrego, znajdziesz w Internecie.


Na podstawie źródeł 4.

1. Kto w średniowieczu musiał wyrazić zgodę na koronację królewską?
2. W jakich okolicznościach doszło do koronacji Bolesława Chrobrego?
3. Jaki jest stosunek autora roczników do decyzji Bolesława Chrobrego?


Na podstawie źródła 5.

1. Czy Jan Matejko przedstawił koronację Bolesława Chrobrego zgodnie z prawdą historyczną? Odpowiedź uzasadnij. Zwróć uwagę na objaśnienia do obrazu.
2. Jaki charakter miała ceremonia koronacji? Gdzie odbyła się koronacja?
3. Jakie znaczenie miała koronacja królewska w średniowieczu? Wyjaśnij, w jaki sposób wpływała na wzrost autorytetu państwa na arenie międzynarodowej.


Na podstawie źródła 6.

1. Wyjaśnij, które atrybuty świadczą o tym, że na obrazie został przedstawiony Bolesław Chrobry.
2. Jan Matejko przedstawił Bolesława Chrobrego w zbroi łuskowej. Sprawdź, czy w X w. używano takiej zbroi.

Praca domowa

1. Wyjaśnij, dlaczego wizerunek polityczny Bolesława Chrobrego był często wykorzystywany przez propagandę komunistyczną w Polsce po II wojnie światowej.
2. Wyszukaj informacje na temat władców panujących w kraju Twojego pobytu/zamieszkania w czasie, gdy Bolesław Chrobry sprawował władzę w Polsce.
3. Czy państwo, w którym przebywasz, było wówczas niezależne? Czy łączyły je kontakty z Polską Bolesława Chrobrego?
3. Ustal, gdzie zostali pochowani Mieszko I i Bolesław Chrobry.











Tytuł: Państwo polskie za panowania Bolesława Chrobrego
Opis skrócony: Razem prześledzimy zmiany terytorium państwa polskiego za panowania Bolesława Chrobrego, poznamy przyczyny i konsekwencje konfliktów z sąsiadami Polski, poznamy okoliczności, w których doszło do koronacji Bolesława Chrobrego oraz ocenimy znaczenie koronacji królewskiej w średniowiecznej Europie.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Bolesław Chrobry, pokój w Budziszynie, wyprawa kijowska Bolesława Chrobrego.
Uwagi metodyczne Analiza źródeł ikonograficznych powinna skłaniać do refleksji nad prawem artysty do prezentowania własnej wizji wydarzenia oraz roli tej wizji w kształtowaniu świadomości historycznej odbiorców – stąd, tak ważna rola nauczyciela, pod którego kierunkiem analizowane są treści obrazów. Proponuję korzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.Analiza źródeł ikonograficznych powinna skłaniać do refleksji nad prawem artysty do prezentowania własnej wizji wydarzenia oraz roli tej wizji w kształtowaniu świadomości historycznej odbiorców – stąd, tak ważna rola nauczyciela, pod którego kierunkiem analizowane są treści obrazów. Proponuję korzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci