PODGLĄD ATOMU
     
 

Grody, podgrodzia i osady służebne w państwie pierwszych Piastów


Źródło 1. Rekonstrukcja grodu w Gnieźnie


[źródło: http://www.eioba.pl/a/27sb/wojsko-polskie-czasy-mieszka-i-i-boleslawa-chrobrego]

Źródło 2. Ibrahim ibn Jakub, Relacja z podróży do krajów słowiańskich [fragment]

Słowianie budują w ten sposób przeważną część swoich grodów. Udają się [umyślnie] na łąki obfitujące w wodę i zarośla, po czym kreślą tam linię kolistą lub czworoboczną, w miarę tego jaki chcą mieć kształt grodu i obszar jego powierzchni, kopią dokoła [rów] i piętrzą wykopaną ziemię, umocniwszy ją deskami i drzewem na podobieństwo szańców, aż taki wał osiągnie wymiar, jakiego pragną. I odmierzają w nim bramę, z której strony pragną [ją mieć], a chodzi się do niej po pomoście z drewna.

Źródło 3. Nazwy osad służebnych w Polsce pierwszych Piastów

Bartodzieje, Bobrowniki, Grotniki, Kobylniki, Kołodzieje, Piekary, Rybitwy, Sokolniki, Szczytniki, Świniary, Zduny

Ćwiczenia

Na podstawie źródeł 1 i 2.

1. Wskaż elementy grodu, które świadczą, że pełniły one funkcje obronne.
2. Wyjaśnij, jakie inne funkcje pełnił gród?
3. Kto mieszkał w grodzie?
4. Dlaczego powstawały podgrodzia?
5. Kto mieszkał na podgrodziu?
6. O czym świadczy istnienie kilku podgrodzi?
7. Z jakiego materiału wykonywano umocnienia grodu?
8. Wskaż na schemacie podgrodzia Gniezna.


Na podstawie źródła 3.

1. Jakie jest pochodzenie (etymologia) nazw osad służebnych?
2. Do czego byli zobowiązani mieszkańcy osad służebnych?
3. Wyjaśnij, czym zajmowali się mieszkańcy osad, których nazwy przytoczono.


Praca domowa

1. Wymień grupy społeczne mieszkające w monarchii wczesnopiastowskiej i scharakteryzuj ich powinności wobec władcy.
2. Wyjaśnij, co oznacza sformułowanie „dwór wędrujący”?






















Tytuł: Grody, podgrodzia i osady służebne w państwie pierwszych Piastów
Opis skrócony: Poznamy proces powstawania grodów i podgrodzi oraz ich funkcje w państwie pierwszych Piastów. Przeanalizujemy pochodzenie nazw osad służebnych i poznamy zajęcia i powinności ich mieszkańców.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści gród, podgrodzie, osada służebna, Piastowie, Gniezno
Uwagi metodyczne Analiza źródeł powinna dostarczyć podstawowych informacji dotyczących organizacji społeczeństwa i funkcjonowania gospodarki na ziemiach polskich za pierwszych Piastów. Nauczyciel może zaproponować uczniom zaplanowanie jednego dnia z życia mieszkańca grodu, podgrodzia, czy osady służebnej w X w. Zadanie to pobudzi wyobraźnię uczniów i pozwoli na „przeniesienie się” w czasy Polski piastowskiej.Analiza źródeł powinna dostarczyć podstawowych informacji dotyczących organizacji społeczeństwa i funkcjonowania gospodarki na ziemiach polskich za pierwszych Piastów. Nauczyciel może zaproponować uczniom zaplanowanie jednego dnia z życia mieszkańca grodu, podgrodzia, czy osady służebnej w X w. Zadanie to pobudzi wyobraźnię uczniów i pozwoli na „przeniesienie się” w czasy Polski piastowskiej.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 20
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach)

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci