Podział państwa Bolesława Krzywoustego na dzielnice
 | Linia chronologiczna |
 | Źródło 1. Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego [fragment]. Testament Bolesława Krzywoustego |
[Bolesław Krzywousty] dla [zapobieżenia] domowym wojnom, zwadom i rozterkom, mogącym po jego zgonie wybuchnąć, Królestwo Polskie, którego dotąd sam jeden książęciem był i monarchą, między synów podzielił w ten sposób, że najstarszemu Władysławowi zrodzonemu z Rusinki [zapisał] ziemię krakowską, sieradzką, łęczycką, Śląsk i Pomorze, zalecając, aby przy nim jako pierworodnym zostało prawo starszeństwa, zwierzchnia władza i powaga. […] Bolesławowi zaś Kędzierzawemu naznaczył ziemię mazowiecką, dobrzyńską, kujawską i chełmińską; Mieczysławowi [Mieszkowi III Staremu] gnieźnieńską, poznańską i kaliską, a Henrykowi [Henrykowi Sandomierskiemu] sandomierską i lubelską […]. Miał jeszcze Bolesław piątego syna Kazimierza [Kazimierza Sprawiedliwego], narodzonego w roku zeszłym, niemowlę w kolebce, któremu przy rozdziale ziem i prowincji między czterech synów żadnej nie wyznaczył dzielnicy.[…]
Objaśnienia do tekstu źródłowego:
testament – rozporządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci
najstarszy syn – tu: senior, jako książę Polski, panujący w Krakowie posiadał władzę zwierzchnią nad pozostałymi braćmi
 | Źródło 2. Mapa. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego około połowy XIII w., CARTE |
 | Ćwiczenia |
Posługując się linią chronologiczną, uzupełnij poprawnie zdanie:
Bolesław Krzywousty panował w latach 1102-1138, zatem jego rządy przypadły na ................. połowę ...... wieku.
Na podstawie źródła 1.
1. Narysuj tablicę genealogiczną rodziny Bolesława Krzywoustego.
2. Czemu chciał zapobiec Bolesław Krzywousty sporządzając swój testament?
Na podstawie źródeł 1 i 2.
1. Opowiedz, jak zostało podzielone państwo polskie po śmierci Bolesława Krzywoustego.
2. Wymień dzielnice, które otrzymali w dziedziczne władanie synowie Bolesława Krzywoustego – Władysław Wygnaniec, Bolesław Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Henryk Sandomierski.
3. Jak miał na imię najmłodszy syn Bolesława? Jak sądzisz, dlaczego nie otrzymał on żadnej dzielnicy?
 | Praca domowa |
Krzywousty, Sprawiedliwy, Kędzierzawy, Stary, Wygnaniec, Sandomierski – to nie nazwiska ( w XII wieku ludzie jeszcze nie posiadali nazwisk), tylko przydomki. Poszukaj informacji na temat pochodzenia przydomków wymienionych władców.