Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze
| Linia chronologiczna |
| Źródło 1. Mapa. Rzeczpospolita Obojga Narodów w okresie potopu szwedzkiego, CARTE |
| Źródło 2. Franciszek Kondratowicz. Obrona Jasnej Góry (obraz XIX-wieczny) |
[źródło:http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Siege_of_Clari_Montis_(Jasna_G%C3%B3ra)_in_1655.png]
| Źródło 3. January Suchodolski. Obrona Jasnej Góry (obraz z 1875 r.) |
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Jasna_G%C3%B3ra_1655.jpg]
| Źródło 4. Film pt. Potop [1974 r.] w reż. Jerzego Hoffmana. Scena obrony Jasnej Góry [fragment filmu] |
[http://www.youtube.com/watch?v=ynXskN3yFpI]
[http://www.youtube.com/watch?v=8BX7XJ_v79g&feature=related]
| Źródło 5. Wespazjan Kochowski. Kronika. Lata Potopu 1655 – 1657 [fragment] |
[…] Nie ludzie Jasną Górę, lecz Bóg miejsce święte i ludzi ocalił, gdyż bardziej tam cudami niż orężem walczono. […]
Wespazjan Kochowski – historyk i poeta
[cyt. za: Norman Davis,
Boże Igrzysko, Znak, Kraków, 1993, t. I, s. 594]
| Źródło 6. Juliusz Kossak. Stefan Czarniecki pod Płockiem (obraz z 1876 r.) |
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Czarniecki.JPG]
| Źródło 7 i 8. Fotografie. Pomnik Stefana Czarnieckiego w Tykocinie. Rzeźba Pierre’a de Coudray z XVIII w |
[Fot. ze zbiorów autorki]
[Fot. ze zbiorów autorki]
| Ćwiczenia |
Na podstawie źródła 1.
1. Ustal, skąd w 1655 roku ruszyło szwedzkie natarcie na Polskę.
2. Prześledź pochód wojsk szwedzkich przez terytorium Rzeczypospolitej.
3. Wskaż i nazwij miasta oblegane przez Szwedów.
4. Zlokalizuj na mapie Oliwę, (obecnie dzielnica Gdańska), gdzie zawarto pokój kończący wojnę Polski ze Szwecją.
5. Wyjaśnij, dlaczego najazd szwedzki w latach 1655 – 1660 nazywany jest
potopem.
6. Odpowiedz jakie, Twoim zdaniem, były skutki wieloletniej wojny ze Szwecją?
Na podstawie źródeł 2-4.
1. Oblężenie klasztoru jasnogórskiego w Częstochowie miało ogromne znaczenie dla przebiegu wojny. Obrona miejsca tak ważnego dla Polaków stanowiła moment zwrotny w konflikcie ze Szwecją. Przedstaw argumenty, które potwierdzają opinię Wespazjana Kochowskiego o obronie Jasnej Góry.
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
2. Wskaż na obrazach postać bohaterskiego dowódcy klasztoru na Jasnej Górze – przeora Augustyna Kordeckiego.
| Praca domowa |
1. Hetman Stefan Czarniecki, podczas najazdu szwedzkiego swoją niezłomna postawą i skuteczną strategią walnie przyczynił się do pokonania wroga. Pamięć o nim przetrwała w hymnie narodowym, literaturze, malarstwie, rzeźbie (patrz: źródła 6-8).Uzasadnij, na podstawie własnych poszukiwań w zasobach Internetu, że Stefan Czarniecki zasługuje na miano bohatera narodowego.
2. Trzecia zwrotka polskiego hymnu brzmi
Jak Czarniecki do Poznania, po szwedzkim zaborze, dla Ojczyzny ratowania, wrócim się przez morze. Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, które wydarzenia historyczne posłużyły autorowi hymnu do napisania właśnie takich słów? Ustal to z pomocą Internetu.