PODGLĄD ATOMU
     
 

„Wiwat maj, trzeci maj, dla Polaków błogi raj!” – Konstytucja 3 maja


Linia chronologiczna


Źródło 1. Kazimierz Wojniakowski. Uchwalenie Konstytucji 3 maja (obraz z 1806 r.)


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:The_Vote_upon_theConstitution_of_May_3,_1791.PNG]



Źródło 2. Ilustracja. Strona tytułowa pierwszego wydania Konstytucji 3 maja


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:May_constitution_pre20th_cent_book_cover.jpg]



















Źródło 3. Jan Matejko. Konstytucja 3 maja (obraz z 1891 r.)


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Konstytucja_3_Maja.jpg]



Źródło 4. Jan Matejko. Konstytucja 3 maja. Opis obrazu


[źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Konstytucja_3_Maja.jpg]






Źródło 5. Wykaz postaci uwiecznionych przez malarza na obrazie Konstytucja 3 maja

1. Stanisław Małachowski (1736–1809), marszałek Sejmu Wielkiego
2. Aleksander Linowski (ok. 1759–1820), poseł na Sejm Wielki, zwolennik konstytucji
3. Ignacy Wyssogota Zakrzewski (1745–1802), poseł na Sejm Wielki, zwolennik konstytucji
4. Tadeusz Kościuszko (1746–1817), generał wojsk koronnych
5. Kazimierz Nestor Sapieha (1757–1798), marszałek Sejmu Wielkiego
6. Julian Ursyn Niemcewicz (1757–1841), poseł na Sejm Wielki
7. Michał Zabiełło (1760–1815), poseł na Sejm Wielki, zwolennik konstytucji
8. Jan Suchorzewski (zm. 1804 lub 1809), poseł na Sejm Wielki, przeciwnik konstytucji
9. Stanisław Kublicki (1750–1809), poseł na Sejm Wielki, zwolennik konstytucji
10. Franciszek Ksawery Branicki (ok. 1730–1819), hetman wielki koronny, przeciwnik konstytucji
11. Hugo Kołłątaj (1750–1812), podkanclerzy koronny, współautor konstytucji
12. Feliks Turski (1720–1800), biskup krakowski (lub Tymoteusz Gorzeński)
13. Ignacy Potocki (1750–1809), marszałek wielki litewski, współautor konstytucji
14. Adam Kazimierz Czartoryski (1734–1823), starosta generalny ziem podolskich, zwolennik konstytucji
15. Scipione Piattoli (1749–1809), sekretarz prywatny królewski, współautor konstytucji
16. Tadeusz Matuszewicz (1765–1819), poseł na Sejm Wielki
17. Stanisław August Poniatowski (1732–1798), król polski
18. Anna Charlotta Dorota von Medem (1761–1821), księżna kurlandzka (lub Róża z Martynkowskich Dekertowa)
19. Elżbieta z Szydłowskich Grabowska (1748/9–1810), metresa królewska
20. Jan Dekert (1738–1790), prezydent miasta Warszawy
21. Antoni Stanisław Czetwertyński-Światopełk (1748–1794), zwolennik konstytucji
22. Antoni Polikarp Złotnicki (ok. 1750–1830), poseł na Sejm Wielki, przeciwnik konstytucji
23. Francuski rojalista
24. Jan Kiliński (1760–1819), mistrz szewski
25. Klemens Maria Hofbauer (1751–1820), ksiądz redemptorysta
26. Stanisław Staszic (1755–1826), ksiądz, działacz oświeceniowy
27. Andrzej Hieronim Zamoyski (1716–1792), były wojewoda inowrocławski, autor Kodeksu Zamoyskiego
28. Tymoteusz Gorzeński (1743–1825), biskup smoleński
29. Kazimierz Konopka (1769–1805), sekretarz Hugona Kołłątaja
30. Ksiądz prawosławny
31. Paweł Ksawery Brzostowski (1739–1827), ksiądz (lub Józef Stępkowski)
32. Antoni Tyzenhauz (1733–1785), b. zarządca litewskich ekonomii królewskich
33. Chłop
34. Józef Poniatowski (1763–1813), generał wojsk koronnych
35. Stanisław Mokronowski (1761–1821), poseł na Sejm Wielki
36. Młody Żyd
37. Stary Żyd






Źródło 6. Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 roku [fragment]

[…] uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą – egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć […] dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha, niniejszą konstytucję uchwalamy […].

Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

Podaj miejsce uchwalenia Konstytucji 3 maja.


Na podstawie źródła 2.

Jaką pierwotnie nazwę nosiła Konstytucja 3 maja?


Na podstawie źródeł 3-5.

1. Ustal miejsce wydarzenia przedstawionego przez Jana Matejkę.
2. W głębi obrazu widzisz zarys budowli. Co to za obiekt? Jaką funkcję pełnił w omawianym okresie?
3. Wskaż postaci, które odegrały ważną rolę w przygotowaniu i uchwaleniu Konstytucji 3 maja. Pokaż na obrazie Stanisława Małachowskiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Hugona Kołłątaja i Stanisława Augusta Poniatowskiego.
4. Jan Matejko przedstawił w swoim dziele obraz zróżnicowanego społeczeństwa ówczesnej Rzeczypospolitej. Wskaż przedstawicieli stanu szlacheckiego, duchowieństwa, mieszczaństwa, innych wyznań i religii oraz chłopów.
5. Pogrupuj postaci na zwolenników i przeciwników konstytucji.


Na podstawie źródła 6.

1. Wymień powody uchwalenia Konstytucji 3 maja, które podają jej twórcy.
2. Jakie zadania postawili przed sobą autorzy konstytucji?
3. Odpowiedz, czy twórcy Ustawy Rządowej zdawali sobie sprawę z niebezpieczeństwa, które groziło Rzeczypospolitej?



Praca domowa

1. Uzasadnij zdanie twórców konstytucji, że była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
2. 3 Maja jest uroczyście obchodzonym świętem narodowym. Dowiedz się, dlaczego Polacy po II wojnie światowej, aż do 1990 roku, nie mogli świętować kolejnych rocznic uchwalenia Konstytucji 3 maja?










































Tytuł: „Wiwat maj, trzeci maj, dla Polaków błogi raj!” – Konstytucja 3 maja
Opis skrócony: Dowiemy się gdzie i w jakich okolicznościach została uchwalona pierwsza w Europie, a druga na świecie, ustawa zasadnicza - Konstytucja 3 maja 1791 r. Porozmawiamy o zmianach, które wprowadzała Ustawa Rządowa oraz o jej znaczeniu dla wielu pokoleń Polaków.
Autor(rzy): Małgorzata Soczewicz
Hasła treści I rozbiór Polski, Sejm Wielki, Ustawa Rządowa, Konstytucja 3 maja, Zamek Królewski, Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj, Julian Ursyn Niemcewicz
Uwagi metodyczne Lekcja poświęcona jest wnikliwej analizie źródła ikonograficznego. Zadanie to pokazuje, jak wiele informacji można zdobyć szczegółowo analizując dzieło malarskie. Warto porozmawiać z uczniami o spuściźnie dzieła reformatorskiego, jakim była Konstytucja 3 maja, o jej znaczeniu dla wielu następnych pokoleń Polaków. Lekcja może stać się przyczynkiem do dyskusji na temat współczesnego patriotyzmu i poczucia dumy narodowej.Lekcja poświęcona jest wnikliwej analizie źródła ikonograficznego. Zadanie to pokazuje, jak wiele informacji można zdobyć szczegółowo analizując dzieło malarskie. Warto porozmawiać z uczniami o spuściźnie dzieła reformatorskiego, jakim była Konstytucja 3 maja, o jej znaczeniu dla wielu następnych pokoleń Polaków. Lekcja może stać się przyczynkiem do dyskusji na temat współczesnego patriotyzmu i poczucia dumy narodowej.

Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach)

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci