Władysław Warneńczyk – król Polski i Węgier
 | Kalendarium |
1434 – 1444 – panowanie Władysława Warneńczyka w Polsce
1440 – 1444 – panowanie Władysława Warneńczyka na Węgrzech
1444 – klęska Władysława Warneńczyka w bitwie z Turkami pod Warną
 | Źródło 1. Tablica genealogiczna Jagiellonów [fragment] |
| Źródło 2. Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego [fragment] |
Sam król Władysław walczył do upadłego; a lubo go wielu błagało, „żeby się na oczywiste nie narażał niebezpieczeństwo, i gdy wojska jego pierzchły, sam jeden nie szukał zguby ze szkodą i zgubą całego chrześcijaństwa”, [...] rzucił się w najgęstszy tłum nieprzyjaciół i przez pewien czas dzielnie wytrzymywał walkę; aż w końcu otoczony [...] tłoczącymi się zewsząd tłumami barbarzyńców, legł śmiercią bohatera, z poświęceniem krwi własnej, klęską niesłychaną całego chrześcijaństwa i Polski.
| Źródło 3. Anonim turecki z XV w., Opis bitwy pod Warną [fragment] |
W zarozumiałości swej [król] uważając się za bohatera, sądził, że wojska [tureckie] on jeden rozpędzi i dlatego uderzył w ich środek, gdzie stał sułtan Murad. Gdy jednak dotarł do skraju szyku, koń jego potknął się, a on sam spadł zeń na twarz. W tym miejscu znajdowało się dwu janczarów, [...] którzy wraz z innymi rycerzami, znajdującymi się w pobliżu, ucięli głowę przeklętego króla i zanieśli do sułtana Murada; ten zaś widząc głowę króla podziękował Bogu.
| Źródło 4. Stanisław Chlebowski, Warna |
[źródło: http://katalog.muzeum.krakow.pl/pl/category/artists/stanis%C5%82aw-chlebowski-0?order=field_artists_value&sort=asc&page=1]
 | Ćwiczenia |
Na podstawie źródła 1.
1. Ile lat miał Władysław Warneńczyk, gdy objął tron w Polsce, a ile, gdy objął tron na Węgrzech?
2. Czy było możliwe samodzielne sprawowanie rządów w Polsce przez króla Władysława Warneńczyka w początkach jego panowania? Kto mógł pomagać małoletniemu królowi w sprawowaniu władzy?
3. Co mogło skłonić możnych na Węgrzech do przekazania tronu węgierskiego młodemu królowi z Polski?
4. W jaki sposób na młodego władcę mogła oddziaływać sława jego ojca – pogromcy Krzyżaków, zwycięzcy spod Grunwaldu?
5. Przypomnij, za panowania którego władcy Polskę łączyła już wcześniej unia personalna z Węgrami.
Na podstawie źródła 2.
1. Sprawdź na mapie, gdzie leży Warna. Ustal przynależność państwową Warny w XV w. i dziś.
2. W jakich okolicznościach zginął, według Jana Długosza, Władysław Warneńczyk?
3. Jak Jan Długosz ocenił postawę króla w czasie bitwy?
4. Wyjaśnij, dlaczego bitwa pod Warną była traktowana jako obrona chrześcijaństwa w Europie?
Na podstawie źródeł 2. i 3.
1. Czy przedstawione relacje o śmierci króla w czasie bitwy pod Warną różnią się? Odpowiedź uzasadnij.
2. Wyjaśnij, jaki wpływ na ocenę postawy króla Władysława Warneńczyka miało pochodzenie autorów tych tekstów.
3. Wyjaśnij terminy: sułtan, janczar.
4. Podaj nazwę religii, której wyznawcami byli Turcy.
Na podstawie źródła 4.
1. Wskaż na obrazie postać króla Władysława Warneńczyka.
2. Po czym można rozpoznać, przedstawionych na obrazie, wojowników muzułmańskich?
 | Praca domowa |
Sprawdź, dlaczego młodszy brat Władysława Warneńczyka, Kazimierz Jagiellończyk przez trzy lata po śmierci Władysława nie obejmował tronu w Polsce.
 | http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_III_Warne%C5%84czyk |
| Praca domowa dla zainteresowanych |
1. Wielu współczesnych nie uwierzyło w śmierć Władysława Warneńczyka, gdyż nie znaleziono zwłok króla na polu bitwy. Przedstaw hipotezy dotyczące losów Władysława Warneńczyka po bitwie z Turkami w 1444 r. rozpowszechniane w XV w.
2. W jaki sposób upamiętniono śmierć króla Władysława pod Warną?