Rola Gdańska w gospodarce polskiej w XVI w.
 | Kalendarium |
1447 – 1492 – panowanie Kazimierza Jagiellończyka
1466– odzyskanie Gdańska przez Polskę po drugim pokoju toruńskim
1608 – powstanie obrazu Alegoria handlu gdańskiego Izaaka van den Blocke
1618 – rekordowy eksport zboża z Gdańska 115 521 łasztów
 | Źródło 1. Izaak van den Blocke. Alegoria handlu gdańskiego (Apoteoza Gdańska). Wielka Sala Rady, zwana Salą Czerwoną, Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (1608) |
[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Apoteoza_Gdanska.jpg]
| Źródło 2. Wywóz zboża przez Gdańsk w latach 1470 – 1583 |
łaszt – ok. 2190 kg żyta
[Opracowanie własne na podstawie: Tadeusz Cegielski, Katarzyna Zielińska,
Historia. Dzieje nowożytne. Podręcznik dla szkół średnich, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991, s. 150.]
| Źródło 3. Fragment sprawozdania wysłannika papieskiego Fulwiusza Ruggieriego z pobytu w Polsce, z 1568 r. |
Polska prowadzi handel nie tylko z sąsiadami, lecz i z odleglejszymi krajami. Całe prawie tego handlu skupienie jest w Gdańsku [...] należącym do króla polskiego. W miesiącu sierpniu odbywa się tu wielki jarmark od św. Dominika czternaście dni i dłużej trwający, na który zbierają się Niemcy, Francuzi, Flamandy, Anglicy, Hiszpanie, Portugalczycy i wtedy zawija do portu przeszło 400 okrętów naładowanych winem francuskim i hiszpańskim, korzeniami portugalskimi, cyną i suknem angielskim. Zastają w Gdańsku magazyny pełne pszenicy, żyta i innego zboża, lnu, konopi, wosku, miodu, potażu., drzewa do budowy, solonej wołowiny [...]. Zboże zaś i inne płody zbywające od potrzeb krajowych spławiają do Gdańska na wiosnę i sprzedają hurtem kupcom gdańskim, którzy składają je w swoich magazynach na następny jarmark, a że oni tylko sami mogą prowadzić ten handel, są niezmiernie bogaci, i nie masz miasta, z którego by król polski mógł mieć więcej pieniędzy.
[w;] Marek Ferenc,
Epoka nowożytna, Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole średniej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 20001, s. 88–89.
 | Ćwiczenia |
Na podstawie źródła 1.
1. Przypomnij, które wydarzenie z XV w. przyczyniło się do rozwoju gospodarczego Gdańska.
2. Na podstawie informacji, które możesz znaleźć w Internecie ( http://ibedeker.pl/obiekty/apoteoza-gdanska-izaaka-van-den-blocka/#axzz24GyM0jlY), wyjaśnij, w jaki sposób autor malowidła przedstawił związek Gdańska z Polską.
3. Wskaż na malowidle Wisłę, jej źródła i jej ujście. Jak przedstawiono na malowidle znaczenie rzeki w handlu zbożem?
4. Gdzie autor malowidła umieścił panoramę miasta i co ma symbolizować Ręka Opatrzności?
5. Co ma symbolizować scena spotkania szlachcica z mieszczaninem?
6. Zwróć uwagę na różnice w strojach szlachcica i mieszczanina.
7. Gdzie znajduje się to malowidło? Dlaczego zostało tam umieszczone?
Na podstawie źródła 2.
1. Wyjaśnij, posługując się danymi z wykresu, jak wpłynęły na handel gdański postanowienia drugiego pokoju toruńskiego.
2. Ile razy wzrósł wywóz zboża przez Gdańsk w latach 1470 – 1583?
Na podstawie źródła 3.
1. Wymień produkty, które były sprowadzane do Gdańska. Kto mógł być ich nabywcą? Do czego służyły te produkty?
2. Skąd przypływały okręty do Gdańska?
3. Wymień produkty, które były wywożone z Gdańska. Określ ich kategorię. O jakim podziale gospodarczym Europy świadczy struktura handlu gdańskiego?
4. Jaką rolę w rozwoju gospodarczym Gdańska pełnił Jarmark św. Dominika?
 | Praca domowa |
1. Wyjaśnij, dlaczego w XVI-wiecznej poezji i publicystyce Gdańsk nazywano „Chłańskiem”.
2. Jaką funkcję pełnił gdański Żuraw?
| Praca domowa dla zainteresowanych |
Zbierz informacje o zabytkach Gdańska będących świadectwem jego pozycji i znaczenia w XVI w. (metoda "portfolio"). (Możesz skorzystać z : http://mhmg.gda.pl/panoramy/panorama_3.html).