PODGLĄD ATOMU
     
 

Kościół katolicki wobec reformacji


Kalendarium

1569 – unia realna zawarta na sejmie w Lublinie (unia lubelska)
1573 – pierwsza wolna elekcja
1587 – 1632 – panowanie trzeciego króla elekcyjnego – Zygmunta III Wazy
1596 – unia religijna zawarta w Brześciu Litewskim nad Bugiem (unia brzeska)

Źródło 1. Jan Matejko, Kazanie Skargi

[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Kazanie_Skargi.jpg]

Źródło 2. Piotr Skarga, Kazania sejmowe [fragment]
Gdy się u katolików bracia powadzą, wnet że się zgadzać muszą, bo jednego sędziego mają [papieża], na którego rozsądku przestają. Niezgodnym pogrożą, iż mu grzechów nie odpuszczą [...]. I wnet się do jedności wrócić muszą. Lecz u heretyków, wedle nauki i zwyczaju ich, takiego do jedności i zgody nie masz usposobienia. Bo nigdy z jedną wiarą i nauką nie idą, ale z wielą wiar i nauk […].
Patrzcie na upadki królestw, które od Kościoła świętego i jedności religijnej świętej odpadły!
Dobre absolutum dominium [władza absolutna], i nad nie lepszego rządu nigdy być nie może. Dobre panowanie nikomu niepodległe przy świętym, dobrym, mądrym i pobożnym monarsze, któremu prawem jest bojaźń Boża, sądową stolicą mądrość Boska i sprawiedliwość, i potężna egzekucja do karania i darowania.


[w:] Piotr Skarga, Kazania sejmowe, Ossolineum, Wrocław 2003, s. 91, 95, 122.

Źródło 3. Artykuły uchwalone na zjeździe rokoszowym pod Sandomierzem w 1606 r.

Jezuity, którzy iż w sprawy świeckie tak na dworze Króla Jego Mości jako publice [publicznie] wdawają się i na kazaniach swoich absolutum dominium [władzy absolutnej] przysładzają, prawa, wolności nasze i porządki w Rzeczyplitej naszej naganiają […] do tumultów […] ludzi przybudzają, aby K. J. M. od dworu swego relegował [wyrzucił] […].

[w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 266.

Źródło 4. Akt unii brzeskiej z 1596 r.

[…] aby na jednym Piotrze, jako opoce, Kościół […] mocno stojąc od jednego rządzony i sprawowany był; aby u jednego ciała jedna głowa, w jednym domu jeden gospodarz […] trwał po wszystkie wieki […].
Roku przeszłego wyprawiliśmy do Ojca św. Klemensa VIII papy rzymskiego posły nasze przewielebne […] z wiadomością i pozwoleniem, i przyczyną Króla Jego Mości polskiego Zygmunta Trzeciego, pana pobożnego, któremu daj boże szczęśliwe i wieczne królowanie – prosząc, aby nas do swego posłuszeństwa, jako najwyższy pasterz Kościoła powszechnego katolickiego, przyjął i od zwierzchności patriarchów carogrodzkich [konstantynopolitańskich] wyzwolił i rozgrzeszył, zachowując nam obrządki i ceremonie kościołów wschodnich greckich.

[w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów , oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 149–150.


Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Rozpoznaj na obrazie księdza Piotra Skargę oraz króla Zygmunta III Wazę.
2. Zastanów się, co wyraża, ukazany na obrazie, gest księdza Piotra Skargi.
3. Przedstawicielem którego zakonu był ksiądz Piotr Skarga?


Na podstawie źródła 2.

1. Jakie poglądy na temat ustroju państwa prezentował Piotr Skarga?
2. Rozważ, czy poglądy te były aprobowane przez szlachtę. Odpowiedź uzasadnij.
3. Jaki stosunek do wiary i Kościoła powinien, według Piotra Skargi, prezentować władca?
4. Dlaczego Piotr Skarga był przeciwnikiem reformacji?




Na podstawie źródła 3.

1. Wyjaśnij pojęcie „rokosz”.
2. Czego domagali się rokoszanie?
3. Dlaczego szlachta domagała się usunięcia jezuitów z dworu królewskiego?


Na podstawie źródła 4.

1. Z czyjej inicjatywy zawarto unię brzeską?
2. Na jakich zasadach zawarli unię brzeską prawosławni i katolicy mieszkający w granicach Rzeczypospolitej?
3. Podaj nazwę Kościoła, który powstał po zawarciu unii. Sprawdź na mapie, gdzie było największe skupisko jego wyznawców.
4. Czy wszyscy prawosławni podporządkowali się decyzjom unii brzeskiej? Jakie były tego konsekwencje?

Praca domowa

Czy podzielasz poglądy księdza Piotra Skargi na temat władzy królewskiej? Przygotuj swój głos w dyskusji.




























Tytuł: Kościół katolicki wobec reformacji
Opis skrócony: Poznamy reakcję Kościoła katolickiego na reformację w Polsce oraz postać wybitnego mówcy – księdza Piotra Skargi, jezuity. Przeanalizujemy fragment aktu unii brzeskiej i ocenimy jej konsekwencje.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Piotr Skarga, unia brzeska, Kościół unicki, Zygmunt III Waza
Uwagi metodyczne Proponuję, by nauczyciel przypomniał uczniom decyzje soboru trydenckiego (ewentualnie zapytał uczniów, czy zdobyli wiedzę na ten temat w miejscowych szkołach). Warto zainicjować dyskusję – Unia brzeska i jej konsekwencje.Proponuję, by nauczyciel przypomniał uczniom decyzje soboru trydenckiego (ewentualnie zapytał uczniów, czy zdobyli wiedzę na ten temat w miejscowych szkołach). Warto zainicjować dyskusję – Unia brzeska i jej konsekwencje.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci