PODGLĄD ATOMU
     
 

„Hej, kto Polak, na bagnety!” – wojna polsko-rosyjska 1831 r.




Linia chronologiczna










Źródło 1. Uchwała sejmu Królestwa Polskiego z 25 stycznia 1831 roku, o detronizacji Mikołaja I [fragment]

[…] Najświętsze, najuroczystsze umowy tyle tylko są nienaruszalnymi, ile wiernie dotrzymywanymi ze stron obydwóch. Długie cierpienia nasze znane światu całemu […], a pogwałcone tylekroć swobody, nawzajem i naród polski od wierności dziś panującego uwalniają […] naród zatem polski na sejm zebrany oświadcza: iż jest niepodległym ludem i że ma prawo temu koronę polską oddać, którego godnym jej uzna; po którym z pewnością będzie się mógł spodziewać, iż mu zaprzysiężonej wiary i zaprzysiężonych swobód święcie i bez uszczerbku dochowa […].











Źródło 2. François Le Villain. Detronizacja cara Mikołaja na sejmie 25 stycznia 1831 roku (rycina z 1831 r.)


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Dethronisation_of_tsar_Nikolay_I_1831_in_Poland.PNG]

detronizacja – pozbawienie panującego władcy tronu


Źródło 3. Natalia Kicka o okolicznościach przyjęcia przez gen. Józefa Chłopickiego dowództwa nad powstaniem [fragment]

[…] Chłopicki, pomimo nominacji, ciągle się droczył i wzdrygał objąć dowództwo nad wojskiem, a lud, gromadnie stojący pod oknami […], uparcie wywoływał Chłopickiego na naczelnego wodza […]. Zły był okrutnie, wściekał się, brwi marszczył, klął powstanie po żołniersku, nie dobierając wyrazów […]. Niemcewicz jako przyjaciel, towarzysz i świadek wielkich cnót Kościuszki, w którego sercu nieszczęsne lisy kraju i włos biały nie wyziębiły miłości do ojczyzny, przedsięwziął przełamać Chłopickiego opór. Prosił go, perswadował mu, […] nareszcie padł mu do nóg, zaklinając, żeby raczył bądź co bądź się do zbawienia ojczyzny przyłożyć […].







Źródło 4.Mapa. Powstanie listopadowe i wojna polsko-rosyjska w l. 1830 – 1831, CARTE














Źródło.5. Ilustracja. Sztandar powstańców listopadowych


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Za_wolno%C5%9B%C4%87_nasz%C4%85_i_wasz%C4%85_1831.PNG]
Źródło 6. January Suchodolski. Gen. Józef Chłopicki i gen. Jan Skrzynecki na czele wojsk polskich (obraz z XIX w.)


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Ch%C5%82opicki_1831.JPG]


Źródło 7. Jan Rosen. Bitwa pod Stoczkiem Łukowskim (obraz z 1890 r.)


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Battle_of_Stoczek_1831_1.png]

Źródło 8. Wojciech Kossak. Sowiński na okopach Woli (obraz z 1922 r.)


[źródło: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Kossak_W/Images/Sowinski.jpg ]




Źródło 9. Fotografia. Brama Straceń w warszawskiej Cytadeli



[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Brama_Strace%C5%84.PNG]




Ćwiczenia

Na podstawie źródeł 1. i 2.

1. Podaj przyczyny detronizacji cara Mikołaja I.
2. Kto, według posłów, mógł być godny korony polskiej?
3. O czy świadczy pusty tron na sali sejmowej?
4. Jak sądzisz, jaka atmosfera panowała podczas podejmowania decyzji o detronizacji cara, jako króla Królestwa Polskiego?


Na podstawie źródła 3.

1. Wyjaśnij, kto i z czyjej inicjatywy, został mianowany głównym dowódcą powstania.





2. Przedstaw opisaną scenę w formie rysunku.










3. Czy gen. Józef Chłopicki był zwolennikiem powstania i zbrojnej walki z Rosją? Uzasadnij swoją odpowiedź.


Na podstawie źródła 4.

1. Prześledź kierunki działań wojsk polskich oraz kierunki ofensywy wojsk rosyjskich.
2. Wskaż miejsca głównych bitew powstania listopadowego.
3. Zdobycie którego miasta oznaczało klęskę powstania?


Na podstawie źródła 5.

Wyjaśnij hasło znajdujące się na powstańczej chorągwi (sztandarze). Za czyją wolność pragnęli walczyć powstańcy listopadowi?


Na podstawie źródeł od 6. do 8.

1. Wskaż i nazwij rodzaje broni używane w powstaniu listopadowym.
2. Nazwij sceny, przedstawione przez artystów. Rozważ, czy dzieło malarskie jest wiarygodnym źródłem historycznym? Czy artysta ma prawo do własnej interpretacji wydarzeń historycznych?


Na podstawie źródła 8.

1. Obraz Wojciecha Kossaka przedstawia ostatni akt oblężenia Warszawy przez wojska rosyjskie. Jednym z dowódców obrony Warszawy był generał Józef Sowiński, weteran wojen napoleońskich. Jakich środków użył artysta, aby przedstawić bohaterstwo i gotowość oddania życia za ojczyznę obrońcy warszawskiej Woli?

Praca domowa

1. Warszawska cytadela [źródło 9], to niemy świadek tragicznych losów wielu pokoleń Polaków. Dowiedz się, dlaczego car Rosji, Mikołaj I, wydał rozkaz budowy tej twierdzy?
2. Historia wojen i powstań, to historia mężczyzn. W tę obiegową prawdę, wpisuje się jednak kilka kobiet, które walczyły w powstaniu listopadowym. Jedną z nich była Emilia Plater. Zbierz informacje na temat tej dzielnej kobiety.











Tytuł: „Hej, kto Polak, na bagnety!” – wojna polsko-rosyjska 1831 r.
Opis skrócony: Poznamy okoliczności rozpoczęcia regularnej wojny polsko-rosyjskiej w 1831 r. Porozmawiamy o argumentach zwolenników i przeciwników powstania. Ocenimy postawę żołnierzy i dowódców powstania. Ustalimy przyczyny klęski zrywu narodowego oraz dowiemy się, jakie kary spotkały Polaków, za wywołanie zbrojnego wystąpienia przeciwko rosyjskiemu zaborcy.
Autor(rzy): Małgorzata Soczewicz
Hasła treści detronizacja Mikołaja I Romanowa, powstanie listopadowe, gen. Józef Sowiński, Emilia Plater, cytadela warszawska
Uwagi metodyczne Lekcja służy pogłębieniu umiejętności pracy z mapą, źródłem tekstowym i licznymi materiałami ikonograficznym (nie zawsze z epoki). Szczególnie polecam fragment wspomnień Natalii Kickiej – naocznego świadka powstania listopadowego. Relacja jest dynamiczna i zrozumiała dla uczniów. Uczniowie przygotowując dramę, mogą „wejść” w role entuzjastów i sceptyków powstania narodowego. Proponuję skorzystanie z map w powszechnie dostępnych atlasach.Lekcja służy pogłębieniu umiejętności pracy z mapą, źródłem tekstowym i licznymi materiałami ikonograficznym (nie zawsze z epoki). Szczególnie polecam fragment wspomnień Natalii Kickiej – naocznego świadka powstania listopadowego. Relacja jest dynamiczna i zrozumiała dla uczniów. Uczniowie przygotowując dramę, mogą „wejść” w role entuzjastów i sceptyków powstania narodowego. Proponuję skorzystanie z map w powszechnie dostępnych atlasach.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach)

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci