PODGLĄD ATOMU
     
 

Wiosna Ludów w zaborze pruskim

Kalendarium
20 marca 1848 – utworzenie Komitetu Narodowego w Poznaniu z Ludwikiem Mierosławskim na czele
11 kwietnia 1848– zawarcie ugody z władzami pruskimi w Jarosławcu
30 kwietnia 1848– zwycięstwo wojsk polskich pod Miłosławiem
2 maja 1848 – zwycięstwo wojsk polskich pod Sokołowem
8 maj 1848 – kapitulacja polskich oddziałów
Źródło 1. Mapa. Ziemie polskie podczas Wiosny Ludów w l. 1846-1848, CARTE


Źródło 2. Konwencja polsko-niemiecka w Jarosławcu z 11 kwietnia 1848 r.

1. […] wszystkie gałęzie administracji, sądownictwa, ceł i oświaty mają mieć Polaków na czele, a z resztą mają być obsadzone osobami w stosunku do narodowości, aby każdy w swym języku mógł być rządzony i sądzony.
2. […] żadni rekruci poznańscy nie będą mogli wstępować w szeregi pułków […] niemieckich, ani na odwrót […]. Wojsko ma mieć musztrę i komendę w swym języku ojczystym i otrzymać własne narodowe odznaki, tj. kokardy i kolory.


[w:] Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, Wiek XIX. Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole średniej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001, s. 197.

Źródło 3. Władysław Kosiński, Odpowiedź na Ludwika Mierosławskiego [fragment]

I tak w Polsce magnaci i wielcy panowie, z majątkami bardzo zwykle znacznymi, są […] z natury rzeczy kosmopolitami. Pokrewieństwa z familiami arystokratycznymi innych narodów, ciągłe jazdy za granice, ocieranie się o dwory różnych państw muszą tę cząstkę narodu zapędzać do obozu konserwatywnego, a który w Polsce reakcyjnym słusznie nazwać można […].
Potem następuje zwyczajna szlachta, majątków średnich lub bardzo szczupłych, a często znacznie zadłużonych, która […] samym instynktem i interesem własnym do zmiany dążyć musi i stanowi najinteligentniejszy element powstańczy […].
Mieszczaństwa wyższego, które by reprezentowało wielkie kapitały prawie nie masz […]. Mieszczaństwo niższe, rzemieślnicy małych miast, konkurencją niemiecką i żydowską przytłumieni, są właśnie tą warstwą społeczną, u której nienawiść wroga zastępuje pozytywniejszy […] patriotyzm, co jednak w skutkach na jedno wypada, albowiem nie mając wiele do stracenia, a wszystko do zyskania, gotowość do powstania jest tu naturalną.
Gospodarz […] w Księstwie jest w swoim rodzaju arystokratą i konserwatystą, w egoizmie najgłębiej zanurzony, z którego prócz religii nic go tak łatwo nie wyprowadzi. Pojęcia właściwego ojczyzny u niego nie szukaj, jednakże rodowa nienawiść do obcego pierwiastka i przywiązanie do świętej ojców religii zastępują poniekąd miłość ojczyzny. Z tym wszystkim widzieliśmy, iż ta warstwa w roku 1848 mało się dała ruszyć […]. Ta warstwa […] dobrze się mająca, nie widząc dotykalnej siebie, natychmiastowej korzyści z wolnej Polski, nie dowierza i wychodzi z tego przekonania: wiem, co mam, nie wiem, co mnie czeka.
Druga warstwa chłopska, komorników [bezrolnej ludności], sług gospodarskich, wszystkich nieposiadających ziemi, naturalnie inaczej jest usposobiona […] – nie ma nic do stracenia, a może co [do zyskania] […]. Do tej klasy należeli waleczni kosynierzy spod Sokołowa – materiał to zatem na żołnierza wyborny […]. Otóż to jest, podług mnie, na rozumowaniu i na doświadczeniu oparty obraz usposobienia różnych warstw społecznych w Polsce wobec powstania narodowego […].


[w:] Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, Wiek XIX. Teksty źródłowe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole średniej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001, s. 198-200.


Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Wskaż na mapie obszar w zaborze pruskim, na którym doszło do walk z zaborcą w 1848 r.
2. Znajdź następujące miejscowości: Września (gdzie znajdowała się siedziba sztabu polskich sił), Miłosław i Sokołowo (gdzie doszło do zwycięskich dla Polaków bitew).


Na podstawie źródła 2.

1. Przedstaw strony zawierające ugodę w Jarosławcu.
2. Odpowiedz, czyje zobowiązania zawarte są w przedstawionych punktach? Czy te postanowienia były korzystne dla Polaków?
3. Jakie zmiany w administracji Wielkiego Księstwa Poznańskiego miano wprowadzić?
4. Na jakich zasadach miała być zorganizowana siła zbrojna w Wielkim Księstwie Poznańskim?
5. W jaki sposób miano zaznaczyć polski charakter oddziałów wojskowych w Poznańskiem?


Na podstawie źródła 3.

1. Wymień czynniki, które, zdaniem autora, określają poglądy polityczne poszczególnych warstw społecznych.
2. Czy stosunek szlachty do działalności patriotycznej był jednolity? Swoją odpowiedź uzasadnij.
3. Które warstwy społeczne popierały powstanie i dlaczego?
4. Jakim rezultatem zakończyło się wystąpienie narodowe w zaborze pruskim w 1848 r.?

Praca domowa

Zbierz informacje o losach Ludwika Mierosławskiego po zakończeniu powstania wielkopolskiego w 1848 r.
















Tytuł: Wiosna Ludów w zaborze pruskim
Opis skrócony: Porozmawiamy o przyczynach wystąpień rewolucyjnych w zaborze pruskim. Skonfrontujemy cele powstańców z celami ogólnoeuropejskich wystąpień, do których doszło w czasie Wiosny Ludów.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści zabór pruski, Ludwik Mierosławski, Wiosna Ludów
Uwagi metodyczne Proponuję, aby nauczyciel zachęcił uczniów do oceny szans wywalczenia niepodległości lub ustępstw ze strony zaborców w 1848 r. Warto wspólnie zastanowić się, dlaczego w czasie Wiosny Ludów nie doszło do walk w zaborze rosyjskim. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np. z mapy Wielkie Księstwo Poznańskie. Powstanie wielkopolskie, 1848 r. w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 198.) lub z mapy Ziemie polskie w l. 1840–1848 w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 36).Proponuję, aby nauczyciel zachęcił uczniów do oceny szans wywalczenia niepodległości lub ustępstw ze strony zaborców w 1848 r. Warto wspólnie zastanowić się, dlaczego w czasie Wiosny Ludów nie doszło do walk w zaborze rosyjskim. Proponuję skorzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach, np. z mapy Wielkie Księstwo Poznańskie. Powstanie wielkopolskie, 1848 r. w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 198.) lub z mapy Ziemie polskie w l. 1840–1848 w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 36).
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach)

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci