PODGLĄD ATOMU
     
 

Narodziny państwa polskiego

Kalendarium

ok. 960-992 – panowanie Mieszka I

Źródło 1. Legenda piastowska, Gall Anonim, Kronika polska
Był w […] Gnieźnie, które po słowiańsku znaczy tyle, co „gniazdo”, książę o imieniu Popiel, mający dwóch synów; przygotował on zwyczajem pogańskim wielką ucztę na ich postrzyżyny […]. Zdarzyło się zaś z woli Boga, że przybyli tam dwaj goście, którzy […] nie zostali zaproszeni na ucztę […]. A oni […] skierowali się na przedmieście, gdzie trafili […] przed domek oracza […]. Ów biedak, pełen współczucia, zaprosił tych przybyszów do swej chatki […]. Mieszkańcami gościnnego domu byli: niejaki Piast, syn Chruściska, i jego żona imieniem Rzepka; oboje oni z całego serca starali się wedle możności zaspokoić potrzeby gości. […] Goście każą spokojnie nalewać piwa, bo dobrze wiedzieli, że nie ubędzie go, lecz przybędzie […] natomiast ci, co ucztowali u księcia, znaleźli [swoje naczynia puste]. […] Piast i Rzepka tedy na widok tych cudów, […] przeczuwali w nich jakąś ważną wróżbę dla syna. […] Po tym wszystkim młody Siemowit, syn Piasta, wzrastał w siły i […] król królów za powszechną zgodą ustanowił go księciem Polski, a Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa. Opowiadają też starcy sędziwi, że ów Popiel wypędzony z królestwa tak wielkie cierpiał prześladowanie od myszy, iż z tego powodu przewieziony został […] na wyspę, gdzie tak długo w drewnianej wieży broniono go przed owymi […] zwierzętami […], aż […] zginął.

Źródło 2. Tablica. Rodowód Piastów

Źródło 3. Mapa. Polska Mieszka I, CARTE.




Źródło 4. Tabela. Jak brzmi słowo „Polacy” w innych językach?





Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Wskaż odpowiedni fragment mówiący o tym, skąd Gall Anonim, żyjący w XII w, czerpał wiedzę o początkach państwa polskiego. Z jakich innych źródeł Gall Anonim mógł czerpać wiedzę o przeszłości?
2. Oceń wiarygodność źródeł wiedzy o przeszłości, którymi dysponował autor kroniki.
3. Wyjaśnij pochodzenie nazwy pierwszej dynastii panującej w Polsce.
4. W jaki sposób przedstawiona w tekście legenda utwierdzała władzę pierwszej polskiej dynastii?

Na podstawie źródła 2.

1. Odczytaj, kiedy zmarł przedstawiciel rodziny Piastów, którego imię zostało wymienione zarówno we fragmencie kroniki Galla Anonima, jak i na tablicy genealogicznej.
W którym wieku (stuleciu) doszło do tego wydarzenia?
Jak nazywali się: jego syn, wnuk i prawnuk?

Na podstawie źródła 3.

1. Sprawdź, gdzie leży gród wymieniony w zacytowanym fragmencie kroniki.
2. Wymień zaznaczone na mapie plemiona polskie.
Określ, gdzie znajdowały się ich siedziby. Dla określenia zasięgu terytorialnego tych siedzib posłuż się nazwami rzek i krain geograficznych.
3. Rozważ, w jaki sposób Piastowie podporządkowali sobie obszary zajmowane przez inne plemiona? Czy proces ten mógł przebiegać drogą pokojową?

Na podstawie źródła 4.

Wyjaśnij pochodzenie obcojęzycznych nazw Polaków.

Praca domowa

1. Zapoznaj się w Internecie z historią obiektu znajdującego się w Kruszwicy, zwanego Mysią Wieżą. Czy obiekt ten może być wieżą, w której zamknięto króla Popiela? Odpowiedź uzasadnij.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa

2. Na podstawie danych z Internetu przedstaw hipotezę o wpływie Normanów na powstanie państwa polskiego.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dru%C5%BCyna_ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ca

3. Zgromadź informacje o początkach państwa, w którym obecnie mieszkasz.

Tytuł: Narodziny państwa polskiego
Opis skrócony: Dowiemy się, skąd czerpiemy wiedzę o początkach państwa polskiego. Zlokalizujemy siedziby plemion polskich na mapie, poznamy legendarne początki i rodowód dynastii Piastów oraz wyjaśnimy pochodzenie nazw używanych na określenie Polski i Polaków przez inne narody.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Polanie, Lędzianie, plemię, dynastia, legenda, Gall Anonim, gród, Piast, Piastowie, Mieszko I, Gniezno
Uwagi metodyczne Uczeń powinien zdobyć jak najwięcej informacji, analizując źródła pod kierunkiem nauczyciela oraz konfrontując informacje z różnych źródeł, nauczyciel jedynie uzupełnia informacje, np. zapoznaje uczniów z pradziejami ziem polskich, wyjaśnia przyczyny dominującej roli Polan w jednoczeniu ziem między Odrą a Bugiem; nauczyciel powinien zwrócić uwagę na umiejętność odróżnienia prawdy historycznej od legendy oraz rolę badań archeologicznych dla weryfikowania informacji pochodzących ze źródeł średniowiecznych; nauczyciel powinien sprawdzić, czy uczniowie rozumieją terminy – plemię, ród, dynastia, tradycja ustana. Jeśli dysponują Państwo atlasami historycznymi powszechnie dostępnymi w Polsce, to podczas tej lekcji można korzystać z map: Powstanie państwa polskiego w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 28.) lub Państwo polskie za pierwszych Piastów w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.).Uczeń powinien zdobyć jak najwięcej informacji, analizując źródła pod kierunkiem nauczyciela oraz konfrontując informacje z różnych źródeł, nauczyciel jedynie uzupełnia informacje, np. zapoznaje uczniów z pradziejami ziem polskich, wyjaśnia przyczyny dominującej roli Polan w jednoczeniu ziem między Odrą a Bugiem; nauczyciel powinien zwrócić uwagę na umiejętność odróżnienia prawdy historycznej od legendy oraz rolę badań archeologicznych dla weryfikowania informacji pochodzących ze źródeł średniowiecznych; nauczyciel powinien sprawdzić, czy uczniowie rozumieją terminy – plemię, ród, dynastia, tradycja ustana. Jeśli dysponują Państwo atlasami historycznymi powszechnie dostępnymi w Polsce, to podczas tej lekcji można korzystać z map: Powstanie państwa polskiego w Ilustrowanym atlasie historii Polski (Demart, Warszawa 2006, s. 28.) lub Państwo polskie za pierwszych Piastów w Atlasie historycznym Polski (PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.).
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci