PODGLĄD ATOMU
     
 

Kryzys monarchii wczesnopiastowskiej


Kalendarium

1025 – koronacja Mieszka II
1031 – utrata zdobyczy terytorialnych Bolesława Chrobrego na rzecz cesarstwa i Rusi Kijowskiej
1034 – śmierć Mieszka II
1038 – najazd księcia czeskiego Brzetysława na Polskę, wywiezienie relikwii św. Wojciecha do Pragi

Źródło 1. Tablica genealogiczna Piastów [fragment]



Źródło 2. Gall Anonim, Kronika polska [fragment]

Skoro tedy wielki Bolesław zszedł z tego świata, tron objął syn jego, Mieszko, który już za życia ojca pojął za żonę [siostrzenicę] cesarza Ottona III, z której spłodził Kazimierza odnowiciela Polski. Ten zaś Mieszko był zacnym rycerzem, wiele też dokonał dzieł rycerskich, których wyliczanie za długo by trwało. On też stał się przedmiotem nienawiści dla wszystkich sąsiadów, a to skutkiem zawiści, jaką żywili dla jego ojca […]. Opowiadają, że Czesi schwytali [go i wyrządzili krzywdę], za to, że król Bolesław, jego ojciec, podobną im wyrządził krzywdę, oślepiwszy ich księcia, a swego wuja [Bolesława III Rudego w 1003 r.].


Źródło 3. Miniatura. Księżniczka szwabska Matylda i Mieszko II


[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Matylda_wrecza_mieszkowi_II_ksiege_liturgiczna.jpg&filetimestamp=20060801110231]









Źródło 4. Mapa. Kryzys monarchii piastowskiej, CARTE



Źródło 5. Gall Anonim, Kronika polska [fragment]

Tymczasem królowie i książęta sąsiedni, każdy od swej strony, gnębili Polskę i do swego władztwa każdy przyłączał miasta i grody graniczne [...]. I choć tak wielkie krzywdy i klęski znosiła Polska od obcych, to jeszcze [...] dręczona była przez własnych mieszkańców. Albowiem niewolnicy powstali na panów [...] sami się do rządów wynosząc [...]. Nadto jeszcze, porzucając wiarę katolicką [...] podnieśli bunt przeciw biskupom i kapłanom Bożym i niektórych [...] mieczem zgładzili, a innych [...] ukamienowali.

Źródło 6. Kosmas, Kronika Czechów [fragment]

Książę Brzetysław wtargnął do polskiej ziemi owdowiałej po swoim księciu i nieprzyjacielsko ją napadł […] rzeziami, rabunkami, pożarami pustoszył, obronne miejsca siłą zdobywał. […] Przybyli do metropolitarnego Gniezna, gdzie w owym czasie […] spoczywał najdroższy skarb, to jest ciało najbardziej błogosławionego Wojciecha męczennika. Czesi […] żądali wydania im samych tylko drogich szczątków świętego ciała. […] Z całym świętym ciężarem przybyto do Czech […] na stu wozach wieźli olbrzymie dzwony i wszystek skarb Polski, za nim postępował niezliczony tłum znakomitych mężów, z rękami skrępowanymi żelaznymi prętami i zdławionych obręczami na szyję.


Kosmas – czeski kronikarz, żył na przełomie XI i XII w.


Ćwiczenia

Na podstawie źródeł 1 i 2.

1. Wyjaśnij, jaka zasada obejmowania władzy po śmierci króla obowiązywała w średniowieczu?
2. Który z synów Bolesława Chrobrego powinien objąć władzę w państwie po jego śmierci?
3. Jak nazywała się małżonka Mieszka II i skąd pochodziła?
4. Jakie znaczenie polityczne miało małżeństwo Mieszka II?


Na podstawie źródła 3.

Co wręcza Mieszkowi II księżniczka szwabska Matylda? Czego wyrazem może być ten podarunek?
Możesz to sprawdzić w Internecie (hasło – Mieszko II).


Na podstawie źródeł 4 i 5.

1. Czy ziemie zdobyte przez Bolesława Chrobrego były trwałymi nabytkami terytorialnymi?
2. Dlaczego Mieszko II poniósł klęskę w walce z przeciwnikami w 1031 r.?
3. Dlaczego długoletnie wojny za panowania Bolesława Chrobrego i Mieszka II wywołały niezadowolenie społeczeństwa?
4. Kto ponosił koszty związane z prowadzeniem wojny?
5. Kogo kronikarz nazywa „niewolnikami”?
6. Przeciw komu wystąpili niezadowoleni? Wyjaśnij, dlaczego ich wrogość została skierowana właśnie wobec tych grup społecznych.
6. Dlaczego buntownicy wystąpili przeciw Kościołowi?


Na podstawie źródła 4.

1. Dlaczego najazd księcia czeskiego Brzetysława spowodował utratę przez Gniezno arcybiskupstwa?
2. Którą ziemię zagarnął książę czeski Brzetysław?



Praca domowa

1. Przygotuj głos w dyskusji – Dlaczego państwo polskie przeżywało trudności po śmierci Bolesława Chrobrego?
2. Wypełnij tabelę, w której w jednej rubryce wpiszesz zewnętrzne, a w drugiej wewnętrzne przyczyny kryzysu monarchii wczesnopiastowskiej po śmierci Bolesława Chrobrego.



Zewnętrzne przyczyny kryzysu monarchii Wewnętrzne przyczyny kryzysu monarchii































































Tytuł: Kryzys monarchii wczesnopiastowskiej
Opis skrócony: Poznamy okoliczności przejęcia władzy przez Mieszka II i przyczyny kryzysu państwa. Prześledzimy kierunki najazdów państw sąsiednich na Polskę i poznamy straty terytorialne będące ich następstwem. Wyjaśnimy konsekwencje najazdu księcia czeskiego Brzetysława na Polskę oraz przyczyny buntu ludowego.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Mieszko II, najazd Brzetysława, bunt ludowy
Uwagi metodyczne Warto z uczniami podyskutować o kosztach polityki zagranicznej pierwszych Piastów, przeanalizować szanse i zagrożenia, które niesie ze sobą podejmowanie interwencji w wewnętrzne sprawy sąsiednich państw (metoda analizy SWOT). Proponuję korzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.Warto z uczniami podyskutować o kosztach polityki zagranicznej pierwszych Piastów, przeanalizować szanse i zagrożenia, które niesie ze sobą podejmowanie interwencji w wewnętrzne sprawy sąsiednich państw (metoda analizy SWOT). Proponuję korzystanie z map zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Dodaj nowe atomy
Schowek

Twoje podręczniki
Liczba zapisanych zestawów:

0


Plan roczny:
Twoja liczba godzin w roku: ustaw
Liczba godzin w schowku:
Minimalny czas realizacji: 0,00
Maksymalny czas realizacji:0,00
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci